oefeningen

Tevoren bij te wonen: Demonstratie en Video (2u), Website (1u)

Individueel uit te voeren tenzij anders aangegeven. Geschatte tijdbesteding 24u.

Doel

Vaardigheid in het met verfstoffen (opaque) en door menging (subtractief) beheersen van kleur

Inleiding

In vijf opdrachten wordt je geconfronteerd met kleurbeleving door het manipuleren van de verschillende aspecten van kleur. Je leert om te gaan met de drie dimensies van de kleurwaarneming: Soort, Helderheid en Verzadiging door het maken van een Kleurencirkel, een Grijsreeks en twee Verzadigingsreeksen. Je maakt kennis met contrasten en harmoniën in een opdracht Kleurcompositie. De opgedane kennis en vaardigheden worden tenslotte samengebracht in de opdracht Symboliek waarin de affectieve aspecten van kleur aan de orde komen.

Materiaal

Plakkaatverf Talens 22ml no
Citroengeel 205
Oranje 235
Donker rose 362 (niet lichtecht)
Ultramarijn licht 505
Ceruleaan blauw 535 (niet lichtecht)
Wit 100
Zwart 700

Mengen + hechten
Additief: Ossegalzeep vloeibaar
Water
Papier
Per oefening nader toegelicht
Tekenpapier: 200gr/m2 voor de kleurvlakjes Ivoorkarton: 50x70cm voor de presentatie

Gereedschap

Penseel
No. 14 (dure zijn beter, gebruik zéker geen kwasten)
Mengbakjes
Keramisch of Papier (plastic is onaangenaam in het gebruik)
Lijm
Géén lijmen op basis van water en gluten (Gluton, Pritt-stick) of styreen en oplosmiddelen (Velpon, Colall)
Wél rubbercement (Kleertak, Lero) of synthetische lijmen (Pritt-roller, Good-y-O, Tesa Hobbylijm)
Mes of schaar
Potlood en lineaal

Tijd

(2u buiten programma: verzamelen materiaal en gereedschap)

Tips

- Werk in indirect daglicht, uit de zon. Bewaar resultaten in het donker (362/535!)
- Meng voor een optimale verzadiging "twee-aan-twee": niet meer dan twee kleuren in een mengsel.
- 362 en 535 puur zijn een beetje doorzichtig: met een fractie wit (100) worden ze opaque
- 700 is blauwig, bijvoorbeeld met 205 wordt dit groenig, dit zal gecompenseerd moeten worden.
- Voeg water bij tot een dunne yoghurt-achtige consistentie is verkregen
- Het effect van een menging is slechts droog te beoordelen. Een snelle methode om het resultaat te beoordelen is het water verdampen met een aansteker onder het monster: water kookt bij 100ª en zolang er water verdampt komt het papier niet tot een hogere temperatuur. Stop met verwarmen vlak voordat het water is verdampt: de verf bederft snel boven 100ª.
- Schilder de vlakjes dun maar dekkend en egaal. Egaliteit wordt verkregen met behulp van de ossengal die de oppervlaktespanning verlaagt en vooral effectief is in mengingen met wit.
- Schilder de vlakjes wat groter dan het uiteindelijke formaat op stroken tekenpapier en snijd of knip ze daarna uit: dit geeft de meeste garantie op een egaal resultaat.
- Schilder aan de rand van het papier en vergelijk de vlakjes door ze over elkaar te leggen: ze moeten later ook aaneengesloten gepresenteerd worden.

Opdracht 1 "Soort"

Ontwikkel met verzadigde kleuren een aaneengesloten kleurenreeks: een "kleurencirkel". Kies als uitgangspunt voor drie, vier of vijf "primaire" kleuren:
a. Rood, Geel, Blauw met 3x8 vlakjes
b. Rood, Geel, Groen, Blauw met 4x6 vlakjes
c. Rood, Oranje, Geel, Groen, Blauw met 5x5 vlakjes (vergelijk Munsell)
De moeilijkheidsgraad en de benodigde tijd verschilt niet voor elk van de keuzemogelijkheden, de aanpak wel. De aanbevolen zes kleurpigmenten zijn door de fabrikant zo gekozen dat ze verzadigde en heldere kleuren in een regelmatige verlopende kleurencirkel mogelijk maken, sommige van die pigmenten vallen echter niet samen met de primaire kleuren (rood!). Leg eerst eens de tubes verf in de volgorde van een kleurencirkel. Bepaal dan proefondervindelijk de primaire kleuren. Maak tussen elk primair kleurenpaar een gelijk aantal stappen en zorg ook voor visueel even grote stappen met behulp van de methode Plateau, zie de web-site .

Opdracht 2 "Helderheid"

Maak, uitgaande van zwart en wit, een aaneengesloten "grijsreeks" (17 vlakjes totaal) in zestien visueel even grote stappen met behulp van de methode Plateau, zie de web-site .

Opdracht 3 "Verzadiging"

Maak uitgaande van twee verzadigde kleuren uit de "kleurencirkel" naar keuze en twee grijzen uit de grijsreeks met een overeenkomstige helderheid twee reeksen met afnemende verzadiging en gelijkblijvende helderheid (2x9 vlakjes) met elk acht visueel even grote, aaneengesloten, stappen, gebruik ook hier weer de methode Plateau, zie de web-site

Werkwijze en presentatie opdracht 1, 2 en 3

Maak de benodigde kleuren en grijzen op het tekenpapier, snij of knip hieruit vlakjes van 30x30mm, plak deze vlakjes aaneengesloten op één of meerdere vellen ivoorkarton of (stevig) papier naar keuze.
- "papier naar keuze": gebruik niet anders dan wit, grijs of zwart en bedenk dat contexteffecten een rol spelen en dat dus het vergelijken van de te ontwikkelen vlakjes zal moeten plaatsvinden op een achtergrondmateriaal dat overeenkomt met de achtergrond in de presentatie.
- "kleurencirkel" duidt slechts de geslotenheid van de reeks aan, de daadwerkelijke vorm van de presentatie zou afgeleid kunnen zijn van het gekozen aantal primaire kleuren.
- tussen de reeksen uit opdracht 1, 2 en 3 bestaat een systematische samenhang, deze zou in een gezamenlijke presentatie tot uitdrukking kunnen komen. Als je hiervoor kiest bedenk dan tevoren hoe dit zou kunnen.

Tijd

Criteria
Egaal en dekkend geschilderde vlakjes
4u opdracht 1 Regelmatige stappen Zuivere primairen Optimale verzadiging
2u opdracht 2 Regelmatige stappen
4u opdracht 3 Regelmatige stappen Gelijke helderheid van uitgangspunten en stappen
2u presentatie Inzichtelijk Duidelijk Aantrekkelijk

Evaluatie

Door de staf op een schaal van een tot tien voor elk van de criteria.

Opdracht 4 "Compositie"

Ontwerp een compositie in een kader van 360x360mm met 36vlakjes van 60x60mm waarin, door het manipuleren van contrast en harmonie, géén van de toegepaste kleuren overheerst.

De primaire kleuren Rood (235+362), Geel (205+235) en Blauw (505+535) worden toegepast maar altijd gemengd met Wit (100) en Zwart (700).

Het oppervlak van de toegepaste kleuren verhoudt zich als 1:2:3, dus 6 + 12 + 18 vlakjes. Men is vrij in het verdelen van de primaire kleuren over de verhoudingen: 1:2:3 = R:G:B hoeft niet, mag wel.

Door afwisselend kleurvlakjes te maken en ermee te schuiven binnen het kader kan de compositie worden ontwikkeld.

Presentatie Een vel ivoorkarton met daarop een kader van 360x360mm met daarbinnen de opgeplakte compositie van kleurvlakjes.

Tijd 4u

Criteria De toepassing van contrast en harmonie om tot een gebalanceerd geheel te komen. Evaluatie Door de staf op een schaal van vijf tot tien.

Opdracht 5 "Symboliek"

Inleiding In Opdracht 1, 2 en 3 heb je geoefend met de fysische en systematische eigenschappen van kleur. In opdracht 4 met contrast en harmonie. Bij deze opdracht willen we je laten kennismaken met de affectieve, emotionele aspecten van kleuren. Deze aspecten worden bepaald door: - Evolutionaire gegevenheden - Cultuur en traditie - Opleiding en beroep

Het hebben van een affectieve relatie betekent niet dat er uitsluitend sprake zou zijn van een gevoelsmatige individuele relatie. Kleur kan gevoelens beschrijven die je deelt met andere mensen. Kleur maakt zo gevoelens aanschouwelijk en krijgt daarmee een symbolische affectieve functie voor de menselijke soort.

Binnen verschillende culturen worden daarbij aan kleuren verschillende betekenissen toegekend, dit noemen we de traditionele kleurensymboliek.

Daarnaast bestaan er individuele kleurenvoorkeuren, met een persoonlijke betekenis die zowel door sexe en leeftijd als door opleiding en beroep worden bepaald.

Tekstueel samengevat een ruw overzicht van de verschillende betekenissen.

Rood Gevaar, vuur, strijd, bloed, liefde, vreugde Leven / Beweging: extravert Geel Energie, zon, goud, intellect Licht / Expansie: dynamisch Groen Veilig, natuurlijk, verwachting, groei, ook giftig, vals Passief: neutraal Blauw Wijkend, lucht, koud Ideëel: introvert

Oefening Alleen in de visuele ervaring van kleur en kleurnuances is er een directe overdracht van affectieve betekenissen en subtiele betekenisverschillen. Ontwikkel nu eerst uit de begrippen hieronder een kleurencombinatie en ervaar en beoordeel daarna het visuele resultaat bij je medestudenten. Twaalf affectief geladen begrippen - bescheiden /ingetoge - agressief / brutaal - elegant - vrolijk / vitaal - treurig - speels - ernstig - koel / nuchter - dromerig / gevoelvol - vriendelijk - streng / stijfjes - gereserveerd / terughoudend Presentatie Drie aaneengesloten vlakjes met verschillende kleur moeten in combinatie telkens één van die twaalf begrippen uitdrukken. De combinatie vormt een rechthoek van 50x70mm waarbinnen links twee liggende vlakjes van 25x45mm aansluiten aan een verticaal vlakje van 25x50mm. ?Reshuffle? de lijst met begrippen en presenteer ze links van de bijbehorende kleurcombinaties op een vel ivoorkarton zodanig dat de begrippen, tijdelijk onzichtbaar zijn, laat rechts van de combinaties ruimte voor de evaluatie. Tijd 4u

Criterium Het gebruik van verschillende kleurvlakjes voor elk van de combinaties

Evaluatie Zes studenten samen hechten, al discussiërend, begrippen aan de combinaties van zes andere studenten en schrijven één begrip, uit het lijstje, rechts naast de combinatie. De scores zullen, tezamen met het criterium, het cijfer voor de opdracht vormen op een schaal van vijf tot tien. Tijd 2u

contact

Onno van Nierop
Landbergstraat 15
2628CE Delft
room: 10-2A-19
phone: +31(0)15 27 83064

email: o.a.vannierop@io.tudelft.nl

Link to personal page:

Onno van Nierop

Links to related topics:

design
ID-Studiolab
our research

People who inspired me

Peter Struycken
Elsworth Kelly
Johannes Itten
Isaac Israëls
Henri Matisse

This site is using the Labmark TU theme.